Przejdź do treści (Skrót: Ctrl+Shift+5)

Nagłówek artykułów

Ekologia

Wymiennik nasion / Dom Ekologii

Wymienik nasion
we Wspólnym Ogrodzie 

Różnorodność nasion oraz mnogość plonów jest bardzo ważna w obliczu zmian klimatycznych oraz degradacji środowiska. Szczególne znaczenie ma to w dużych miastach, gdzie pula różnorodności roślin jest stosunkowo mała, a warunki dla ich rozwoju są niekiedy ekstremalnie trudne.


Z tego powodu stworzony został wymiennik nasion w ramach projektu „Zieleń i kropka lokalnie” realizowanego przez Fundację Alter Eko, na zlecenie Zarządu Zieleni m.st. Warszawy.  Jeden z wymienników nasion jest dostępny we Wspólnym Ogrodzie SDK.Przechowywane są w nim nasiona roślin, opatrzone instrukcją, wskazującą, kiedy i jak należy je wysiać. Wymiennik ma charakter społeczny: może z niego w dowolnej chwili skorzystać każdy , kto chce oddać lub też pobrać i wysiać nasiona. Zachęcamy, by korzystać z wymiennika nasion i uwalniać rośliny, zamknięte w kapsule czasu.

Na zdjęciu drewniany wymiennik nasion stojący pośród roślin. Foto: Dominika DzieniszewskaNa zdjęciu drewniany wymiennik nasion stojący pośród roślin, ujęcie z góry.. Foto: Dominika DzieniszewskaNa zdjęciu zbliżenie szuflady w wymienniku nasion, w której znajdują się materiały do opisu słoiczków z nasionami. Foto: Dominika Dzieniszewska



Aby oddać nasiona należy:

  1. Pobrać torebkę z szuflady wymiennika
  2. Opisać nasiona, wypełniając formularz na torebce
  3. Zabezpieczyć nasiona, wkładając je do torebki
  4. Zamknąć nasiona w słoiku
  5. Zapisać na nalepce nazwę gatunku rośliny, z której pochodzą nasiona
  6. Przykleić nalepkę na zakrętce słoika
  7. Informować o umieszczeniu nasion w kanałach komunikacji, oznaczając post hasztagiem #wymienniknasion

Aby wysiać nasiona należy:

  1. Pobrać wybrane nasiona ze słoika
  2.  Przeczytać informacje na torebce, sprawdzając datę ważności nasion
  3.  Zabrać nasiona
  4. Usunąć nalepkę z zakrętki słoika lub przekreślić nazwę na nalepce
  5. Wysiać nasiona, według wskazówek umieszczonych na torebce
  6. Podzielić się efektami swojego działania w kanałach komunikacji, oznaczając post hasztagiem #wymienniknasion

Projekt wymiennika nasion opracowała pracownia architektoniczno-urbanistyczna mech.build, a wykonała firma Rytel True Wood.




Bioróżnorodność na talerzu,
czyli jak nasiona mogą pomóc planecie

Na zdjęciu nasiona fasoli w dłoni. Foto: Dominika DzieniszewskaSpadek różnorodności biologicznej to nie tylko drastyczne kurczenie się rafy koralowej w Australii czy zagrożenie dla takich gatunków jak morświn kalifornijski czy tygrys chiński. Utratę bioróżnorodności możemy obserwować także na naszych talerzach. To, co jemy i siejemy ma dla naszej planety ogromne znaczenie.

 

Bioróżnorodność oznacza obfitość i zróżnicowanie form życia na Ziemi. Obejmuje ona nie tyle te istoty, które jesteśmy w stanie zobaczyć, ale rozciąga się na wszystkie organizmy – od mikroskopijnych genów i bakterii, poprzez rośliny i zwierzęta, aż do całych ekosystemów.

Niestety, w ostatnich latach różnorodność biologiczna spada w alarmującym tempie. Szacuje się, że jest ono od 10 do 100 razy szybsze niż to miało miejsce w ciągu ostatnich 10 milionów lat.

Zanik różnorodności biologicznej dotyczącej roślin zaczyna się jednak głębiej niż możemy przypuszczać. Za wyginięcie pewnych gatunków flory odpowiedzialna jest erozja genetyczna nasion. Współcześnie niemal 70% konsumpcji opiera się na zaledwie 9 gatunkach roślin. (pszenica, kukurydza, ryż, ziemniaki, jęczmień, owies, maniok, soja, trzcina cukrowa). W przypadku takich monokultur epidemia choroby lub masowa inwazja szkodnika mogłaby oznaczać klęskę całego gatunku i zachwiać naszym bezpieczeństwem żywnościowym. Dlatego tak ważna jest dywersyfikacja upraw i przywracanie nasion dawnych odmian, które dobrze adaptują się do konkretnych warunków geograficznych. Jedną z ich największych zalet jest zróżnicowanie genetyczne, co z kolei wpływa na wzrost bioróżnorodności danej rośliny, a tym samym jej odporność. Nasiona powinny więc być wolne i wspólne, tak by każdy rolnik miał prawa do zachowywania ich z własnych upraw.

Szerzenie świadomości, że nasiona powinny być dobrem publicznym jest ważne szczególnie teraz, gdy ponad połowa globalnego rynku nasion (55%) jest w rękach zaledwie 10 przedsiębiorstw. Potwierdza to m.in. organizacja La Via Campesina w swoim raporcie „Seed laws that criminalise farmers: resistance and fightback”. Autorzy dokumentu alarmują: korporacje prowadzą coraz bardziej ofensywną walkę prawną w celu przejęcia kontroli nad nasionami.

autorka artykułu: Klaudia Kryńska
Absolwentka Socjologii Stosowanej i Antropologii Społecznej na Uniwersytecie Warszawskim.
Miejska ogrodniczka, od 6 lat związana ze Wspólnym Ogrodem przy Służewskim Domu Kultury.
Edukatorka i aktywistka działająca na rzecz suwerenności żywnościowej.